«Мына бес нәрсені есте сақтаңдар!»: Әзіреті Әлидің бес өсиеті
Әбу Нуъайм әл-Исфәһәнидің «Хильятуль Әулия» атты кітабында Әзіреті Әлиден мынада бір өсиет келтірілген, ондағы Әбу Зәғлдан жеткен риуаятта Әли ибн Әбу Талиб (р.а.) былай дейді:
عَنْ أَبِي الزَّغْلِ، قَالَ: قَالَ عَلِيُّ بْنُ أَبِي طَالِبٍ: " احْفَظُوا عَنِّي ⦗٧٦⦘ خَمْسًا، فَلَوْ رَكِبْتُمُ الْإِبِلَ فِي طَلَبِهِنَّ لَأَنْضَيْتُمُوهُنَّ قَبْلَ أَنْ تُدْرِكُوهُنَّ: لَا يَرْجُو عَبْدٌ إِلَّا رَبَّهُ، وَلَا يَخَافُ إِلَّا ذَنْبَهُ، وَلَا يَسْتَحِي جَاهِلٌ أَنْ يَسْأَلَ عَمَّا لَا يَعْلَمُ، وَلَا يَسْتَحِي عَالِمٌ إِذَا سُئِلَ عَمَّا لَا يَعْلَمُ أَنْ يَقُولَ: اللهُ أَعْلَمُ، وَالصَّبْرُ مِنَ الْإِيمَانِ بِمَنْزِلَةِ الرَّأْسِ مِنَ الْجَسَدِ، وَلَا إِيمَانَ لِمَنْ لَا صَبْرَ لَهُ "
«Менен бес нәрсені есте сақтап алыңдар! Егер оларды түйемен іздеп шығатын болсаңдар, ол бесеуін табамын дегенше түйелерің шаршап бітер еді. Ол бес өсиет келесідегідей:
- Пенде тек Раббысына ғана үміт артсын.
- Пенде тек өз күнәсінан ғана қорықсын.
- Білімсіз адам білмейтін нәрсесін сұраудан ұялмасын.
- Білімді адам білмейтін нәрсесі сұралғанда: «Аллаһу аъләм (Аллаһ жақсырақ біледі)", - деуден ұялмасын.
- Иман үшін сабыр – дене үшін бас сияқты. Кімде сабыр жоқ болса, онда иман жоқ».
Бұл хадис исламдағы бес маңызды қағиданы баяндайды:
-
Аллаға тәуекел ету: Адам баласы тек Жаратушыға ғана сенім артып, Оған ғана үміт етуі керек.
-
Күнәдан қорқу: Қорқыныш сыртқы нәрселерден емес, өзінің қателіктері мен күнәларынан болуы тиіс.
-
Білімге ұмтылу: Білмеген нәрсесін сұрау – ұят емес, білмесе де білемін деп сұрамау ұят.
-
Кішіпейілділік: Ғалым адамның білмейтін нәрсесін мойындауы – даналық пен шыншылдықтың белгісі. Ол нәрсе періштелердің сипаты. "Аллаһ жақсырақ біледі" деген тіркес пенденің білімінің шектеулі екенін көрсетеді.
-
Сабырдың маңыздылығы: Иманның толық болуы үшін сабырлық аса қажет.
Бұл нақыл сөздер мұсылман адамды өміріндегі дұрыс бағыт-бағдарға жетелейді.