Ғалымдар адам миының атласын жасады
Ғалымдар адам миының атласын жасады
6 ай бұрын 740 zakon.kz kaz.inform.kz

Мидың жаңа атласының түпкі мақсаты – адам миының жұмысын, сондай-ақ Альцгеймер ауруынан депрессия мен шизофренияға дейінгі әртүрлі неврологиялық және психиатриялық аурулардағы процестерді жақсырақ түсіну, деп хабарлайды Zakon.kz.

Дүние жүзіндегі бүкіл ғалымдар қолдана алатын бұл атласты біз білетін атластарға ұқсас нәрсе ретінде қарастыруға болады, деп жазды UPI.

Атлас адам миының жасушаларын, оның әртүрлі және күрделі екенін көрсетеді. Сан-Диего университетінің профессоры Бинг Реннің айтуынша, болашақта бұл атслас басқа зерттеушілерге ми бойынша "бағдар алуға" көмектеседі.

Атлас ми жасушаларының 3000-нан астам түрін қамтиды және оның әр адамда әр түрлі болатынын, приматтардың ми жасушаларынан қалай ерекшеленетінін, ми жасушаларының кейбір түрлерінің белгілі бір аурулармен қандай байланысы бар екенін және т.б. түсінуге мүмкіндік береді.

Ми жасушаларын терең түсіну, сайып келгенде, нейропсихиатриялық ауруларды, соның ішінде ешкім әлі ойлап көрмеген кейбір ауруларды емдеудің жаңа, жоғары әдістерін табуға ықпал етуі мүмкін.

Зерттеушілер мидың 42 аймағындағы 1 миллионнан астам жасушаны егжей-тегжейлі зерттеп, үш адамның миын талдаған. Олар 107 түрлі ми жасушаларының қосалқы түрлерін анықтады және содан кейін жасушаның молекулалық биологиясының кейбір аспектілерін шизофрения, биполярлық бұзылыс және Альцгеймер ауруы сияқты белгілі бір аурулармен байланысын зерттеген.

Адам миын модельдеу алгоритмі жасалды

Тель-Авив университетінің профессоры Эмилия Фридманның жетекшілігіндегі Ресей Ғылым академиясы машинатану мәселелері институтының «Күрделі механикалық жүйелерді, желілерді және орталарды цифрландыру, талдау және синтездеу» халықаралық зертханасының ғалымдары адам миының жұмысын әртүрлі жағдайларда модельдеуге мүмкіндік беретін бірегей математикалық алгоритмді жасады. Kazinform агенттігі бұл туралы ТАСС ақпарат агенттігіне сілтеме жасап хабарлайды. 

Бұл алгоритмді қолдану әртүрлі психикалық ауруларды зерттеуге, сондай-ақ импланттарды басқаруға арналған «ми-компьютер» интерфейсін жасауға мүмкіндік береді, деп хабарлады РҒА Машинатану институтының баспасөз қызметінен.

«Болашақта біз өз нәтижемізді қояншық ауру және зейін тапшылығы гиперактивтілігінің бұзылуы сияқты ауруларды зерттеу үшін, сондай-ақ роботтарды «ой күшімен» басқаруға мүмкіндік беретін және нейропротездеу саласында белсенді қолданылып жүрген «ми-компьютер» интерфейсін жасау үшін де қолдануға болатын ми белсенділігі режимдерін жіктеу мәселелерін шешуге қолдануды жоспарлап отырмыз», - деп қосып өтті институттың баспасөз қызметінен.

Адамның миы 80 млрд-тан астам нейрондық жасушадан тұрады. Әлемдік ғылымда мұндай күрделі органның толық және жан-жақты үлгілерін жасау әлі күнге дейін шешілмеген мәселе болып қала береді. Дегенмен, Санкт-Петербургтегі халықаралық зертхананың бір топ ғалымдары осы мақсатқа жақындаудың және әртүрлі жағдай, соның ішінде экстремалды жағдайда ми жұмысының белгілі бір режимдерінің үлгілерін жасаудың жолын тапты.

Ғалымдардың шешімі жеке ми жасушаларын немесе олардың популяцияларын зерттеу үшін қазірдің өзінде қолданылатын ФицХью-Нагумо математикалық моделіне негізделген. Дегенмен, бұл модельде миллиардтаған нейрондарды бір уақытта модельдеуге кедергі келтіретін құрылымдық шектеулер бар.

РҒА Машинатану институты зертханасының мамандары нейрондардың мембраналық потенциалын - яғни әртүрлі жағдайларда ми жасушаларының қабырғаларының кернеуін өлшеуге назар аударды. Бұл деректерге жылдамдық градиентінің математикалық әдістері мен дифференциализатор сүзгілері қолданылады, олар бұрыннан танылған ФицХью-Нагумо моделімен бірге адам миын модельдеу мүмкіндіктерінің жаңа деңгейіне жетуге мүмкіндік бермек.

0 пікір
Мұрағат