Ғалымдардың айтуынша, планета осымен алтыншы жаппай жойылу дәуірін бастан кешіріп жатыр, осыған байланысты көптеген биологиялық түрлер бұл кезеңнен өте алмайды, яғни, аман қалмайды. Бұл жайында islam.kz порталы The Guardian ақпарат көзіне сілтеме жасай отырып мәлім етеді. Ғалымдар 50 жылдан сәл аз уақыт ішінде, яғни, жарты ғасырға жетер-жетпес мерзімде жердегі жабайы жануарлардың популяциясы орта есеппен 69%-ға азайғанын анықтады. Сарапшылардың пікірінше, бұған ормандардың аяусыз оталуы, қоршаған ортаның өнеркәсіптік ауқымда ластануы себеп болып отыр. Лондон зоологиялық қоғамы сарапшыларының есебінше, 1970 және 2018 жылдар аралығында жануарлар популяциясының жылдам төмендеуі байқалған. Екі жыл бұрын бұл көрсеткіш 68%, төрт жыл бұрын 60% болған. Латын Америкасы мен Кариб теңізі аймағы, соның ішінде Амазонка, жабайы табиғат популяциясының орташа санының ең күрт төмендеуін бастан кешірді: 48 жыл ішінде бұл тараптағы көрсеткіш 94%-ға дейін құлдыраған. Одан кейін орында Африка құрлығы тұр — 66%; үшінші орынға Азия-Тынық мұхит аймағы кірген — 55%; ал Солтүстік Америкада бұл көрсеткіш — 20%. Еуропа мен Орта Азияда - 18%. Жер ресурстарын игеру әрі өндіру мен ауыл шаруашылығы инфрақұрылымының дамуы жабайы жануарлардың тіршілік ету ортасын тарылтып, олардың жаппай қырылуына себеп болып отыр.

Ұқсас материалдар:

«2050 жылға дейін жойылып бітетін жануарлар белгілі болды. Жарты ғасырда әлемдегі жабайы жануарлар популяциясы 69%-ға кеміген» (https://islam.kz/kk/news/arturli/januarlar-alemi/2050-jylga-deiin-joiylyp-bitetin-januarlar-belgili-boldy-jarty-gasyrda-alemdegi-jabaiy-januarlar-populyatsiyasy-69-ga-kemigen-17517/#gsc.tab=0);

«Жануарлар саудасының өзінен олардың қарасы 60%-ға азайып кеткен» (https://islam.kz/kk/news/arturli/januarlar-alemi/januarlar-saudasynyn-ozinen-olardyn-qarasy-60-ga-azaiyp-ketken-14838/#gsc.tab=0);

«Таяуда табылған маймыл түрінің жойылу алдында тұрғаны белгілі болды» (https://islam.kz/kk/news/arturli/januarlar-alemi/tayauda-tabylgan-maimyl-turinin-joiylu-aldynda-turgany-belgili-boldy-video-14396/#gsc.tab=0);

«Тағы бір жануар жаһандық жылынудан ж»йылады" (https://islam.kz/kk/news/arturli/januarlar-alemi/tagy-bir-januar-jahandyq-jylynudan-joiylady-16236/#gsc.tab=0);

«Өздігінен өсіп-өнетін» гендерге қатысты тәжірибеге шектеу қойылуы мүмкін» (https://islam.kz/kk/news/alem/ozdiginen-osip-onetin-genderge-qatysty-tajiribege-shekteu-qoiyluy-mumkin-11849/#gsc.tab=0);

«Жаһандық жылынудан жабайы құстардың дене тұрқы өзгеруде» (https://islam.kz/kk/news/arturli/jahandyq-jylynudan-jabaiy-qustardyn-dene-turqy-ozgerude-16041/#gsc.tab=0);

«Есектердің тұқымы тұздай құрып барады» (https://islam.kz/kk/news/arturli/januarlar-alemi/esekterdin-tuqymy-tuzdai-quryp-barady-12156/#gsc.tab=0);

«Он жылдан соң жолбарыстың тұқымы тұздай құруы мүмкін» (https://islam.kz/kk/news/arturli/januarlar-alemi/on-jyldan-son-jolbarystyn-tuqymy-tuzdai-quruy-mumkin-11345/#gsc.tab=0);

"Алтын жалды" арыстандар азайып барады» (https://islam.kz/kk/news/arturli/januarlar-alemi/altyn-jaldy-arystandar-azaiyp-barady-12252/#gsc.tab=0);

«Жойылу алдында тұрған қаратабанды күзен клондалды» (https://islam.kz/kk/news/arturli/januarlar-alemi/joiylu-aldynda-turgan-qaratabandy-kuzen-klondaldy-video-14870/#gsc.tab=0);

«Бүгінгінің қаһарманы» (https://islam.kz/kk/news/arturli/januarlar-alemi/buginginin-qaharmany-foto-13936/#gsc.tab=0);

«Әлемдегі құстардың үштен бірі қырылуы мүмкін» (https://islam.kz/kk/news/arturli/januarlar-alemi/alemdegi-qustardyn-ushten-biri-qyryluy-mumkin-15871/#gsc.tab=0);

«Азық үшін миллиондаған жабайы жануар опат боуда" (https://islam.kz/kk/news/alem/azyq-ushin-milliondagan-jabaiy-januar-opat-boluda-15830/#gsc.tab=0);

«Жануарлар саудасының өзінен олардың қарасы 60%-ға азайып кеткен» (https://islam.kz/kk/news/arturli/januarlar-alemi/januarlar-saudasynyn-ozinen-olardyn-qarasy-60-ga-azaiyp-ketken-14838/#gsc.tab=0);

«Африкадағы жануарлардың жартысы қырылып қалатын болды» (https://islam.kz/kk/news/arturli/januarlar-alemi/afrikadagy-januarlardyn-jartysy-qyrylyp-qalatyn-boldy-9945/#gsc.tab=0https://islam.kz/kk/news/arturli/januarlar-alemi/afrikadagy-januarlardyn-jartysy-qyrylyp-qalatyn-boldy-9945/#gsc.tab=0);

«Адамзат болашақта балықты түсінде көреді – жаһандық жылынудан балықтар шағылысудан, ұрпақ өрбітуден қалады» (https://islam.kz/kk/news/arturli/adamzat-bolashaqta-balyqty-tusinde-koredi-jahandyq-jylynudan-balyqtar-shagylysudan-urpaq-orbituden-qalady-14334/#gsc.tab=0);

«Таяу жылдары кеңінен әрі жиі тұтынылатын балықтардың бірқатары жойылады» (https://islam.kz/kk/news/arturli/januarlar-alemi/tayau-jyldary-keninen-ari-jii-tutynylatyn-balyqtardyn-birqatary-joiylady-15619/#gsc.tab=0);

«Жаһандық жылыну: аралар қандай температурада қанша қашықтыққа ұша алады» (https://islam.kz/kk/news/arturli/januarlar-alemi/jahandyq-jylynu-aralar-qandai-temperaturada-qansha-qashyqtyqqa-usha-alady-15746/#gsc.tab=0);

«Тозаңдандырушы жәндіктердің қырылу себептері айтылды» (https://islam.kz/kk/news/arturli/januarlar-alemi/tozandandyrushy-jandikterdin-qyrylu-sebepteri-aityldy-15625/#gsc.tab=0);

«Жәндіктер жаһандық жылынуға төтеп бере алмайды – олар өз денесінің қызуын реттей алмайды» (https://islam.kz/kk/news/arturli/jandikter-jahandyq-jylynuga-totep-bere-almaidy-olar-oz-denesinin-qyzuyn-rettei-almaidy-14391/#gsc.tab=0);

«Келесі ғасырда жәндіктер толық жойылуы мүмкін (инфографика)» (https://islam.kz/kk/news/alem/kelesi-gasyrda-jandikter-tolyq-joiyluy-mumkin-infografika-11466/#gsc.tab=0);

«Биологиялық әралуандылықтың сақталуы ең алдымен адамның өзі үшін керек» (https://islam.kz/kk/news/alem/biologiyalyq-araluandylyqtyn-saqtaluy-en-aldymen-adamnyn-ozi-ushin-kerek-15099/#gsc.tab=0)

«Жаһандық жылынудан көбелектер көбейіп келеді" (https://islam.kz/kk/news/arturli/januarlar-alemi/jahandyq-jylynudan-kobelekter-kobeiip-keledi-13362/#gsc.tab=0);

«Әлемде жабайы жануарлардың жартысының тұқымы тұздай құрыды» (https://islam.kz/kk/news/alem/alemde-jabaiy-januarlardyn-jartysynyn-tuqymy-tuzdai-qurydy-858/#gsc.tab=0);

«Климаттың өзгеруінен жоғалатын азық-түлік түрлері» (https://islam.kz/kk/news/arturli/klimattyn-ozgeruinen-jogalatyn-azyq-tulik-turleri-12045/#gsc.tab=0);

«Тропикалық орманның жойылу қатері артып келеді» (https://islam.kz/kk/news/alem/tropikalyq-ormannyn-joiylu-qateri-artyp-keledi-17394/#gsc.tab=0);

«Кофенің кесірінен тропикалық орман жойылу алдында тұр» (https://islam.kz/kk/news/alem/kofenin-kesirinen-tropikalyq-orman-joiylu-aldynda-tur-15030/#gsc.tab=0);

«17 жыл ішінде Франция аумағындай тропикалық орман жойылған» (https://islam.kz/kk/news/alem/17-jyl-ishinde-frantsiya-aumagyndai-tropikalyq-orman-joiylgan-14931/#gsc.tab=0);

«Адамзат өзіне көр қазып жатыр» (сілтемесі: https://islam.kz/kk/news/alem/adamzat-ozine-kor-qazyp-jatyr-11822/#gsc.tab=0);

«Cоңғы 60 жылда әлем бойынша орман аумағы жан басына шаққанда 9 есеге кеміген» (https://islam.kz/kk/news/alem/congy-60-jylda-alem-boiynsha-orman-aumagy-jan-basyna-shaqqanda-9-esege-kemigen-17208/#gsc.tab=0);

«Орманға от қойғандар үшін өлім жазасы енгізілуі мүмкін» (https://islam.kz/kk/news/alem/ormanga-ot-qoigandar-ushin-olim-jazasy-engizilui-mumkin-17027/#gsc.tab=0);

«Әлемдегі ең ірі орманды армия қорғайтын болды» (https://islam.kz/kk/news/alem/alemdegi-en-iri-ormandy-armiya-qorgaityn-boldy-15436/#gsc.tab=0);

«Амазония орманы толық оталса, салдары қандай болады» (https://islam.kz/kk/news/arturli/amazoniya-ormany-tolyq-otalsa-saldary-qandai-bolady-15608/#gsc.tab=0);

«Орман жердегі ауа температурасын 15%-ға салқындатады» (https://islam.kz/kk/news/arturli/orman-jerdegi-aua-temperaturasyn-15-ga-salqyndatady-15596/#gsc.tab=0); 

«Ағаш неғұрлым көп отырғызылса, жаңбырдың да соғұрлым көбірек жауатыны белгілі болды» (https://islam.kz/kk/news/arturli/agash-negurlym-kop-otyrgyzylsa-janbyrdyn-da-sogurlym-kobirek-jauatyny-belgili-boldy-15484/#gsc.tab=0);

«Жердегі ағаш түрлерінің үштен бірі жойылу алдында тұр» (https://islam.kz/kk/news/alem/jerdegi-agash-turlerinin-ushten-biri-joiylu-aldynda-tur-15702/#gsc.tab=0);

«Орман-тоғайдың оталуы аурулардың таралуына себеп болады» (https://islam.kz/kk/news/arturli/orman-togaidyn-otaluy-aurulardyn-taraluyna-sebep-bolady-13428/#gsc.tab=0);

«Кедейлікпен күрес орманның заңсыз оталу деңгейін 30%-ға кемітті» (https://islam.kz/kk/news/alem/kedeilikpen-kures-ormannyn-zansyz-otalu-dengeiin-30-ga-kemitti-13734/#gsc.tab=0);

"Әлемдегі күллі орманның аумағы қанша гектар немесе планетаға ең зиянды он орман" (https://islam.kz/kk/news/alem/alemdegi-kulli-ormannyn-aumagy-qansha-gektar-nemese-planetaga-en-ziyandy-on-orman-16110/#gsc.tab=0);

«Тропикалық өсімдіктердің үштен бірі жойылудың алдында тұр» (https://islam.kz/kk/news/arturli/tropikalyq-osimdikterdin-ushten-biri-joiyludyn-aldynda-tur-12754/#gsc.tab=0)