Islam.kz ұлттық, рухани-ағарту порталы

Ақида

Мүржиттердің «тозақта азап жоқ» деген сенімі қаншалықты шындыққа жанасады?

Түсінде жылан шағып алса, ол нені білдіреді?

Құрандағы маймылға айналған қауымның тағдыры. 2-бөлім: Жазаның жүзеге асу сипаты

Сөзсарасы

Pitbull (әңгіме, 2-бөлім)

(Басы өткен жазбада: Pitbull (әңгіме)

ҮІІІ

Жартыкеш айдың сүттей сәулесін емген төңірек қараңғы тарта бастады. Таудың салқыны ұрып, қалтырап тоңа бастады. Турникке тартылып еті қызған жұмбақ жігіттің белуарына дейін жаңалаңаш денесі суықты елеген жоқ. Түн ұзарған сайын өз-өзінен сырттап, әруақ секілді сезінгені... Қаңғырып жүріп, өмірдің ыстық-суығын сезінуден қалып бара жатқан бейбақ еді. Әруаққа айналғандай қорлық сезім иектеп, кеткенше асықты. Кім не түсінді? Жартыкеш терезеден үңілген елеске айналғандай ес-түсі қашып тұрысы мынау. Әруақ болу деген – ауыздан дәмнің кетуі ғана емес...Бұлар телмірген жартыкеш терезедегі жарық та сөнген... Есесіне таң алдындағы, жарық келер алдындағы тас қараңғылық орнады. Түн кетіп, түнек орнады. Тірілер де, әруақтар да күндізді аңсай ма?! Алайда, әруақтарға күндізді көру енді жоқ. Күндіз – өмірдің белгісі болғанымен, адам күндіз өмір сүре алмайды, өйткені, күндіз – балағына сүрінген күйкі де күйбең тірліктің соңынан алысқа ұзап кете алмайды. Барлық өмір – түнде! Тіпті, төсек ләззатын да түнде алады емес пе, оңашалық, ол ол ма, қорқыныштың өзі құпиялар балалаған түннің құшағынан өрбиді емес пе. Санаңда нағыз триллер орнайтын кезең, миың мегабайтқа, гигабайтқа ұлғайып, түн субстраттың бал шырынын татасың. Тіс-тісіне тимей сақылдап тоңа бастады: - Мен кетейін... деді бұл күмілжи тіл қатып. Бұдан жауап күтіп тұрған Саян жалт бұрылды... Бұл еріксіз қипақтап, жұмбақ жігітке жалтақ-жалтақ қарады... Ол бұрылмады. Осыны күткендей бұл баракқа қарай асыға басып, адымдай жөнелді. Бұл кезде жартыкеш ай олар көрген орнынан құрық бойы қашықтап, ары алыстап кетіп еді.

ІХ

...Шиқылдай күлген әлдекімнің даусынан шырт ұйқысынан оянып кетті. Басы зеңіп, ұйқысын аша алар емес. Кенет, бөлменің шамы жарқ етіп жанды. Соның арасынша әлдекімнің сілтеп үлгерген жұдырығынан көзінің оты жарқ етті. Ұйқысы шайдай ашылды. Жүрегі атқақтап: - Не керек сендерге, деген әлемтапырақ жат дауыспен айғай салды. Басын жастықтан жұлып алып еді, тағы соққының астында қалды. Басын қорғаштаған мұның төбесінен төнген цехтың сүмелектері ыржиып тұр екен. – Саған тамақ жасап қой, деп айттық қой... – деген өзінен бұрын көлеңкесі зорайғаны алдымен тіл қатып. – Мля, сен қайда келгеніңді әлі түсінбеген секілдісің, деді түсін суытып. Сұп-сұр болып қанын ішіне тартып алыпты. – Байеке, бір ашуыңды бер, сабыр, сабыр! деген шиқылдай күлген тапалдауы арашаға түскен болды. Мүләйімсіп, мәймөңкелеп тіл қатқаны... соққысынан да сорақы көрінгені, бұл еріксіз басын шынтағымен жауып, бүктетіліп, отырған орнында мелшиді де қалды. – Ертең түнде қонаққа келеміз, деді шиқылдай күлгені. Ұзынтұрасы үндемеді. Бір тәуірі, олар көп аялдамай шығып кетті бөлмеден. Бір қызығы, мұны таң-тамаша қалдырып, жарықты сөндіріп кетті. – Ұйықта, ұйықта! деді қамқорсыған тапалдауы есікті жауып жатып.

Көрер таңды көзбен атырды. Көзіне көгерген із түспесі үшін қалтыраған қолымен сүлгісін сулап, басқан болды... Соған қарамастан көзінің алды күлтілдеп, домбығып ісіп кетті. Таң сыз бере түсі оңып кеткен, жеміріле бастаған камуфляж рюкзагын асынып, жеңі қырқыла бастаған кеудешесін киіп, есігін кілттеместен шығып кетті. Шығып бара жатып, барактың іргесіне қай заманнан бері сүйеулі тұрған жүзі майырылып, тот басқа, сабы қысқа, кішігірім балтаны рюкзагына салып алды. Ойына алған ісін ақырына дейін жеткізбей қоймайтындай тас-түйін. Айналма жолмен қиыршық, ұсақ тастардан қалаға апарар жол төселген сай табанына түсті. Бұл кезде төңірек елең-алаңнан арылып, айнала айқындалып, жарық тарта бастады. Жолай тауға жорыққа (олар тауға бұл секілді қаңғып келмейді, олар тауға тынығу үшін келеді...) үшін шыққан бірлі-жарым қала тұрғындары мен түнге қарай шынжырынан босап кеткен, тіміскілеген иттерді кезіктіріп қалғаны болмаса, бұл маңдағы бей-берекет өскен жасыл желектің арғы жағынан әктелген қабырғасы мен ылғалдан қарайып кеткен шатыры ғана көзге шалынған жапырайған жер үйдегілер әлі ұйқысынан тұра қоймағандықтан, тым-тырыс. Кенет арт жағындағы тау қырқасынан балқыған мыстай күннің пұшпағы қылтиып көрінді. Шамасы әкелі-балалы, рюкзак асынған екеу бұған қарама-қарсы, таяқ тастам жерде кілт тоқтап, күннің қан қызыл шапағына көздерін тарс жұмып, әлден уақытта сығырайта ашты. Балғын жүзін сәуле қытықтаған жасөспірім бетін тыжырайта күліп жіберді. Бұл керісінше күннің шапағын өзі қарсы алғандай таң арайына айналған бозбаладан көз айыра алмай арбалды да қалды. Мұңсыз, риясыз күлкісінде соншалықты кірпияз тазалық пен түн түнегіне ұзақ сапар шегіп қайтқан мұның арасында өткел бермейтін, көзге көрінбейтін пердені ысыра алмай, асу бермес кедергіні еңсере алмай іштен тынып еді... Олар көп кідірмеді, жанынан тез басып өтіп кетті, тіпті, бұған көз қиығымен болса да назар аудармады. Ал бұл нұр дидарлы бозбаланы, оның маржандай тізілген тістеріне дейін шуақ шашқан шат күлкісін қимай ұзақ селтиіп тұрды. Көз ұшында ғайып болғанша соңынан телміріп, боталаған жанарынан жас бұлақ боп ақты. Жылап тұрғанын өзі де сезбеп еді және не үшін жылағанын өзі де ұғып жарытпады.

ХІ

Күллі жаратылыстың сырын ашуға талпынған еңбегімен аты шыққан, жазбалары шерге толы орта ғасырлық шығыс ғұламасының атымен аталған көшеге жеткенше күн сәскеге таяды. Тиіп-қашып, калымнан* (уақытша қара жұмыс) тапқан тиын-тебенін үнемдеу үшін жаяу жүргеннен қара саны талып, біз сұққандай шаншыды. Қаланың іші жанып тұр. Аспанда бір шөкім бұлт жоқ. Алты айрығынан тер шүмектеген соң жеңі қырқылған кеудешесін шешіп рюкзагына салып қойды. Соның өзінде рюкзактан жотасы малшынып, удай ашып, қолтық тұсы терден қарайып кетті. Қайшы алысқан жүргіншілер мен қаланың қарбалас тірлігін аңқаны кептірген аптап ыстық та тоқтата алмайды. Бұл аз-кем аяқ суытып алатын сая іздеп, басын таудан алатын, көлеңке шалған бетон арықтың жағасына жайғасты. Көптен шалғы тимеген, тізеден келетін шалғын шөпте бел жазып, мызғып алып, сапарын ары жалғастырды. Кенет, үлкен жолдың бойындағы көдедей көп, қуысқа бастайтын тар, шолақ көшелердің біріне кілт бұрылды. Қаптаған көліктің шуы бәсеңдегенде тағы бір көлденең көшеден өтіп, дағдарып тұрып қалды. Ұмытпаса... адаспаса... қателеспесе... жұмбақ жігіт айтқан көше осы тұста болуы тиіс... Кенет, шайдай ашық аспан тәттіні көп жеген сәбидің аузындай уылып сала берді. Таң атқалы бері алғаш рет самал жел соқты. Бұл сәл де болса бойы сергіп, тың күш біткендей алға адымдай басты. Алға қарай адымдаған сайын жел де күшейе берді, өңменінен өтер ызғарға айнала бастады. Алдымен өн бойын қалтыратқан суық желге жотасын беріп, рюкзагынан жеңі қырқылған кеудешесін шығарды. Ұйытқи соққан желден тротуар бойындағы ағаштан әлі үзіліп үлгермеген жапырақтардан қар аралас мұздай жауын тамшылары құйын болып құйып кетті - біреу бір шелек мұздай суды үстіне шашып жібергендей алғашында дем ала алмай қалды... Әп-сәтте су-су шашының арасынан құйқасы ағараңдап, үсті-басы сығып алардай малмаңдай болды. Жадында жаңғырған көріністер әлі көмескі... Иә, бұл сол... жұмбақ жігіт тұспалдаған, ауылдан қалаға келіп сайран салмаса да сән қуған, үстіне ілген қытайдың арзан күртесінің жағасын көтерген, болашағы бұлыңғыр жастарды алды көкмұнар, арты тұрлаусыз тірлігімен алдаған, арбаған көше. Алайда, манағыдай емес, көліктің де, жүргіншілердің де қарасы сиреген. Тал-ағаштан жапырақтар тоқтаусыз үзіліп түсіп жатыр – қақпақылдаған желден қаңғалақтап кеп, күңгірт жарықтан қазан түбіндегі майдай жылтыраған тротуар жолдың бетіне желімдей жабысып қалып жатыр. Ойша елестеткені бар, шын көріп қалғаны бар, алайда, өз көзімен көргені – мынау ессіз әлемде өңменіңнен өтер, инедей піспектеген суық желдің өтінде бір өзі қалыпты... Тротуарда тірі жан жоқ... Жоқ, қателескен екен, құйын болып соққан мұздай жауыннан тірсегі қиылғандай тізерлей отырғаны сол екен, ту сыртынан ырылдаған үннен ауыр жүк ауып түскендей... бір жағына қарай қисайып барып, құлай жаздады, дереу қолымен жер тіреді. желке тұсынан баспалап келген жыртқыштың ауыр демін сезді. Көз қиығымен оң жақ иығын қимылсыз бақты: шырышты қабаты кілегейленіп, сілекейі езуін сулаған питбул көзі от шашып, азу тісін ақситты. Балтасы жатқан рюкзагіне төбесінен төнген тайыншадай жоталы питбулден қол созуға батылы барар емес... Бір тістегенде 80 келі салмақпен сүйегін уатып жібіретін бір мойын мақұлыққа қарсы қайран қыла алмай дәрменсіз, шарасыз қалды.

«Законодательство многих государств, в частности, Европейского Союза запрещает разведение этой породы, в некоторых странах она расценивается как холодное оружие»...

ХІІ

Иттің иесі қайда?... Ойы осы сауалдың төңірегінен арқандалған аттай алысқа ұзай алмай қойды. Қайыстан қарғыбауы бар питбул құрыспа ауруына шалдыққандай денесі сіресіп, қыбырсыз отырып қалған мұның алдына түсті. Тіпті, мойын бұрып та қарамады, жүгіре басып белгісіз бағытқа жөнеді. Қарсы алдында жағасын көтерген бозбаланың ту сыртын берген, қақ суына түскен бейнесі желден дірілдеп, ұсақ толқындарға жұтылып, сағымға айналып, ғайып болды. Итше тіміскілеген, итше сүмеңдеген жетімек ойдан жүдеп, қан майданда ауыр жарақат алғандай орнынан сүйретіле тұрды. Боталаған жанарымен жоқ іздегендей иттің көз ұшындағы егесі кеткенімен елесі қалып қойған ноқатына телмірді - семсерлесу үшін қарсыласына ізет білдіріп, басын төмен салып, қимылсыз тұрған жұмбақ жігіттің күллі дүниені сыйдырған аялы жанары... сол күллі дүниені өзімен бірге көшіріп әкететін көзінің салқын қарасы... – Саян!, деді күбірлеп. Ерні кеберсіп, жұмбақ жігіттің есімін тағы қайталады.... Бұл беймәлім танысына асықты... Көз жасындай бұлдырап, елестен естелікке өтіп, мұнарға айналған көшеден алыстаған сайын төңірек айқындалып, аспан шайдай ашылды. Бұл тау қуысындағы баракқа түс ауа қалжырап жетті. Белуарына жалаңаштанған, жінігіп алған жұмбақ жігіттің есіл-дерті қарсы алдындағы қарағаштың жуын бұтағына сым темірмен ілінген құм толы қапқа ауған: ширақ әрі әбжіл қимылдап, сарт-сұрт соққының астына алды. Шашына дейін терден суланып кеткен екен, басын сілкіп қалғанда шашыраған тамшылар жарқыраған күннен сан мың түске құбылып, төңірегін арайға бөледі. Бұл шұғыла шашқан мына көріністен көзін жұмды. Жүрек тұсы шым етті, көңіл түкпіріндегі түңлігі түрілген қуаныш пен күйініштен тамағына өксік кептеліп, басын тұқыртып, жанынан үнсіз өтіп кетпек болып еді... – Тоқта!, - деген әмірлі үнді естісе де естімеген түр танытты. – Тоқта!...

Амалсыз кідірді. Тақап келген жұмбақ жігіт көгеріп, көлкілдеген көзіне төне қарап, ұзақ тұрды. – Оңдырмапты-ау сені,- не мүсіркегені, не өзінің көргенін растағаны белгісіз, даусы тарғылданып шықты. Бұл оған тіке қарады... іле көзін тайдырып әкетті: беймәлім жігіттің жанарында алмас кездіктің жүзіндей суық ұшқын пайда болыпты... – Болдың ба қарап. Мен кеттім... бұл оның жауабын күтпестен шалт қимылдап, адымдай жөнелді.

ХІІІ

Түсінде... иә, түсінде дейді, соққы алыпты. Төсегінен ауып кете жаздады. Жастықтан басын жұлып алды. Өңінде соққы алғандай самай тұсы ысып барады. Жүрегі шайлығып отырып қалды. Қараңғылық оқпанына жұтылған төңірегін қарманып, бозамық тартқан терезеден бір жамбастаған айдың күмілжі сәулесінен көгілжім тартқан сыртқа үңілгені сол екен, тарс еткен дыбыстан селк ете қалды. Дәліз жақтан шыққан тарсыл тағы естілді. Жүрегі атқақтады. Қорқақсоқтап есікке беттеді. Алдымен есіктің саңылауынан сығалады. Ұзыннан ұзақ созылған дәлізде кіртиген жарықтан табытты, сол табытта әлдекімнің қарауытқан жансыз денесін байқады. Өз еркі өзіне бағынар емес, қалтыраған қолымен еденді қарманды. Алайда, қолына ештеңе ілігер емес. Мас адамдай тәлтіректей есікті ашты... Дәл мұның есігінің тұсындағы табытта шалықтай күлімсіреген күйі ұйықтап кеткендей... беймәлім жігіттің белуарына дейін жалаңаштан жансыз денесіне мағынасыз көзбен қарап тұрғанын сезді. Соққының ізі тайға басқан таңбадай бірден көзіне шалынды: бүйрек тұсы, мықыны көкала тартқан. Түнеукүнгі түсі, ісінген, көгеріп кеткен майлы, бітеу бүйрек пен зығыр майы түстес лай судағы мәйіт есіне оралды... Бұл есепсіз шаршаған екен, көзі жұмыла берді...

islam.kz

Ғибрат хикая

Жоғалған бақыттың ізімен (әңгіме)
Күн шығып, Көктөбе ауылының үстіне алтын сәулесін төккенде, ауылдың еңбекқор, бірақ көңілсіз тұрғыны Сәрсен ерте тұрды. Сәрсеннің ауласы гүлге толы, бағы жеміске бай, қорасында қойы қоздап, сиыры бұзаулап тұр. Қолы іскер, еңбегі еш кетпейтін жан болса да, оның жүзінен ешқашан шаттық табын көрмейсің. Әйелі Анар мен екі баласы Айша мен Әли де әкесінің салқындығы мен үнсіздігіне үйреніп кеткендей. Сәрсеннің бүкіл ойы – мал-мүлкін көбейту, ауылдағы ең бай адам атану. Көршісі Мейрамның қарапайым тірлігіне, әр күнді күлімсіреп қарсы алатынына таңғалатын. Мейрамның ауласы Сәрсендікіндей жайқалмаса...

Атамұра

Абайда қорғаған Жабал Шойынбет

Шеген би

ҚҰДАЙДЫҢ БАРЫН КЕРЕК ЕТТІРЕР 3 СЕБЕП